Yükseköğretim kurumlarının gerek öğretim üyesi (Profesör, Doçent, Hekim Öğretim Üyesi) gerekse öteki öğretim elemanı (Öğretim Vazifelisi ve Araştırma Görevlisi) ilanlarındaki bireye özel koşulları ve mevzuat yanlışlarını daima gündeme taşıyoruz. Hiçbir yükseköğretim kurumuna bir kastımız olmamakla birlikte, tek gayemiz bu hususta farkındalık yaratarak üniversitelerde akademik işçi istihdamında yaşanan meselelere ses olmaktır.
Bu haberimizde; geçtiğimiz aylarda Yükseköğretim Denetleme Heyeti tarafından paylaşılan bilgi notundaki ihtarlara rağmen; üniversitelerin hala hukuka ters formda verdiği öğretim üyesi ilanlarının sıra dışı bir örneği üzerinden değerlendirmelerde bulunacağız.
Kafkas Üniversitesi tarafından 11 Ekim 2019 tarihli ve 30915 sayılı Resmi Gazete’de birçok farklı alanda Profesör, Doçent ve Tabip Öğretim Üyesi takımları ilan edilmiştir. İlahiyat Fakültesi Tefsir Anabilim Kolunda yer alan Hekim Öğretim Üyesi takımının özel kuralına baktığımızda direkt başvuracak adayın doktora tez başlığına yer verilmiştir. Meraklılar YÖK-TEZ Merkezi üzerinden ilanın yalnızca bir bireye özel açıldığını teyit edebilir.
|
BİRİM |
ANABİLİM DALI |
UNVAN |
AÇIKLAMA |
|
İlahiyat Fakültesi |
Tefsir |
Doktor Öğretim Üyesi |
Yakup el-kemahi’ninnuru’l-ef’ide isimli yapıtının tenkitli neşri-beydav’nin amme cüz’ü haşiyesi konusunda doktora yapmış olmak |
Hatırlayacağınız üzere, hala ne hedefle yapıldığı birçok kişi tarafından tam anlaşılamayan “Yardımcı Doçent” takımlarının kaldırılarak yerine “Doktor Öğretim Görevlisi” takımının hayata geçirilmesi ile ilgili TBMM’ye sunulan birinci teklifte, üniversitelerin boş hekim öğretim vazifelisi takımlarının Rektörlüklerin yerine Yükseköğretim Konseyi Başkanlığınca ilan edilmesi teklif edilmişti.
Ancak, “Doktor Öğretim Görevlisi” takım isminin kamuoyunda reaksiyon toplaması sebebiyle bu sefer “Yardımcı Doçent” takımlarının yerine “Doktor Öğretim Üyesi” takımını öngören yeni teklifte bu düzenleme kaldırıldı. Dolayısıyla, öğretim üyesi takım ilanlarının Yükseköğretim Heyetinin denetim ve kontrolüne almayı içeren teklif uygulamaya geçemedi!
Kontrol/denetim düzeneğinin eksikliğini kullanan kimi yükseköğretim kurumları, öğretim üyesi alımlarında akademik rekabeti imkansız kılan doktora tez konusu ilan kaideleri ile ülkemizin genç ve dinamik akademisyenlerinin mesleğe ve bilime olan inançlarını kırmaktadırlar. Maalesef üniversitelerde yaygın anlayış, “EN ÂLÂ AKADEMİSYENİ” almak yerine, benim “İYİMİ” almak usulüdür.
“Bazı üniversitelerde” şahsa özel öğretim üyesi ilanları şöyle yorumlanmaktadır. “Bölümün bütün idari işlerini yapmış, gerektiğinde yasal olarak girmemesi gerektiği halde “hocası istediği için” onun yerine yıllarca derse girmiş, araştırma vazifelisi olarak bütün yükü çekmiş çalışanımıza bırakın da hekim öğretim üyesi ilanında şahsa özel kaide yazalım.” Akademik rekabeti engelleyen de tam bu düşünce!
Aslında, Yükseköğretim Konseyi Başkanlığı bu sorunu bildiği için “Yükseköğretimde Sessiz Devrim” olarak isimlendirilen Üretim Islahatı Paketinde yapılan düzenleme ile araştırma vazifelilerinin atamalarında değerli bir değişikliği 2018 yılının başından itibaren hayata geçirdi. Buna nazaran, yükseköğretim kurumlarında araştırma vazifelisi takımlarına atamalar, 50 nci unsurun birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında yapılmakta olup, bu kapsamda atananlardan doktora yahut sanatta yeterlik eğitimlerini tamamlayanların en fazla %20’si doktora yahut sanatta yeterlik eğitimini tamamladıkları kurumların senatolarınca belirlenen ve Yükseköğretim Kurulunca onaylanan performansa dayalı kriterler çerçevesinde hekim öğretim üyesi takımlarına atanabilmektedir.
YÖK tarafından bu düzenlemenin yapılmasındaki temel maksat, akademik meslek sürecinin en kıymetli etabı olmasına rağmen mevcut durumda araştırma vazifelilerinin kıymetli kısmı mesleklerinin tümünü araştırma vazifelisi olduğu kurumda devam ettirmektedir. İçeriden türeme (inbreeding) anlamına gelen bu durum, hem kişinin, hem de kurumun performansını olumsuz etkilemektedir. Bu düzenleme ile performans odaklı bir yaklaşıma geçilmesi hedeflenmiştir.
Lakin, üniversiteler tarafından verilen ilanlardan görüyoruz ki ne bu yasal düzenlemeler ne de farklı ikazlar hiç anlaşılmamış ve dikkate alınmamıştır. Hala, yükseköğretimde rekabet oluşturan bir ortam yaratmak yerine, bireye özel kaideli ilanlarla takımlara atamalar yapılmaktadır.
Dolayısıyla, bu sistem bilakis dönmedikçe ve kadrolara üreten genç bilim insanları atanmadığı sürece üniversitelerimizin dünya sıralamalarında gerilemesi hatta hiç yer bulamaması kaçınılmazdır!
Yavuz Selim KAPLAN
Yorum Yok